Laat uw kleinkinderen een bescheiden erfdeel na en bespaar op de successiefactuur!

Indien u in rechte lijn slechts 12.500 euro erft, dan geniet u een feitelijke vrijstelling in de erfbelasting. Wat moet u hier concreet voor doen? Waarom is dit vooral voor grootouders interessant?

Laat uw kleinkinderen een bescheiden erfdeel na en bespaar op de successiefactuur!

In de Vlaamse erfbelasting (successierechten) geldt een vermindering voor een zogenaamd bescheiden erfdeel. Indien u in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen,...) en tussen partners minder dan 50.000 euro erft, dan geniet u een belastingvermindering. 
Deze vermindering wordt berekend volgens volgende formule: 
500 x (1 - (netto-erfdeel)/50.000)

Voorbeeld: een zoon erft van zijn moeder 30.000 euro. Dan bedraagt de erfbelasting (zonder vermindering) 900 euro (3%). De vermindering bedraagt dan 500 x (1 - (30.000)/50.000) = 200 euro. Zodoende zal de zoon nog slechts 700 euro erfbelasting betalen. 

U merkt dat de vermindering stelselmatig groter zal worden naarmate het erfdeel zakt. Bij een erfdeel van 12.500 euro is de vermindering zo groot, dat ze de volledige erfbelasting neutraliseert en de erfgenaam dus een feitelijke vrijstelling in de erfbelasting geniet. 

Voor wie is dit interessant? 
Uw kinderen in hun erfdeel beperken om deze vermindering te genieten zou erg verregaand zijn, maar uw kleinkinderen zijn ook erfgenamen in rechte lijn. Zij erven evenwel automatisch (volgens het wettelijk erfrecht) niets, indien hun ouder - uw kind, nog in leven is. De dichtste erfgenaam sluit een verdere erfgenaam namelijk uit.
En hoewel generation skipping - het overslaan van een generatie - almaar aan populariteit toeneemt, hebben grootouders nog vele bezwaren tegen het begunstigen van hun kleinkinderen met een belangrijk deel van hun vermogen (de grote generation skipping). De kleinkinderen zijn nog zo jong en onbezonnen, begunstigen we de kleinkinderen per hoofd of per staak, we willen onze kinderen niet miskennen,...

Deze grootouders, die hun vermogen toch liever aan hun kinderen willen nalaten, zijn dan mogelijks wel bereid om een bescheiden erfdeel na te laten aan hun kleinkinderen, met name 12.500 euro per kleinkind. Hiermee realiseren de grootouders een besparing op de successiefactuur, aangezien deze 12.500 euro belastingvrij bij de kleinkinderen terecht komt. 

Bovendien geldt deze vrijstelling per kleinkind en per grootouder. Als u als grootouders zes kleinkinderen hebt, dan kunt u elk van uw kleinkinderen 12.500 euro nalaten bij uw overlijden, zodoende geniet u liefst 12 keer de feitelijke vrijstelling in de erfbelasting en laat u in totaal 150.000 euro van uw vermogen belastingvrij over aan uw kleinkinderen. 
Voor uw jonge kleinkinderen is dit bij uw overlijden een mooi duwtje in de rug, om te helpen bij de aankoop van hun woning, hun eerste auto, een eigen zaak opstarten,...

Hoe doet u dit concreet? 
Dit kan eenvoudig bij testament gebeuren (zelfs eigenhandig), waarin u schrijft dat u elk van uw kleinkinderen 12.500 euro nalaat. Let wel, een testament is strikt persoonlijk en zowel grootvader als grootmoeder dienen afzonderlijk dit testament op te stellen. 
Het kan ook via een levensverzekering gebeuren, waarin u uw kleinkinderen als begunstigde bij overlijden aanduidt. 
In beide gevallen kunt u deze bedragen bestemd voor uw kleinkinderen zelf nog gebruiken (het testament vindt maar uitwerking bij uw overlijden, de verzekering kunt u in principe steeds afkopen), met andere woorden: deze techniek van successieplanning doet u zonder te verarmen bij leven.

Kunt u dit ook toepassen voor uw neefjes en nichtjes? Neen, de vermindering die leidt tot een feitelijke vrijstelling geldt enkel voor erfgenamen in rechte lijn, neefjes en nichtjes zijn zijverwanten die veel hogere tarieven in de erfbelasting verschuldigd zijn op wat zij van u erven. 

En stiefkinderen? Stiefkleinkinderen? Voor stiefkinderen kunt u deze techniek wel toepassen, aangezien deze in Vlaanderen gelijkgesteld worden met erfgenamen in rechte lijn (kinderen), maar voor stiefkleinkinderen geldt dit niet. Stiefkleinkinderen worden niet gelijkgesteld met verwanten in rechte lijn en zullen steeds de hoogste tarieven in de erfbelasting betalen op wat zij erven van hun stiefgrootouder.